2016-03-11 20:00
Οι διακοσμητικές λεπτομέρειες στις οροφογραφίες και τοιχογραφίες των νεοκλασικών κτιρίων, ως αναπόσπαστο κομμάτι της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, ενοποιούνται σε τέχνη μέσω της αρμονίας που πηγάζει απ' τα χρώματα και τα σχήματα. Όμως όσο εύκολο είναι να αναφερόμαστε σε αυτή την αρμονία ως ενοποιητικό μηχανισμό της διακοσμητικής τέχνης, άλλο τόσο δύσκολο είναι να βρούμε το συμβολισμό της. Και τούτο γιατί το μάτι απορροφάται από την απόλαυση της τέχνης, χωρίς να μπορεί να την τεκμηριώνει πάντα πέρα από την πανδαισία των χρωμάτων και των σχημάτων. Βέβαια ο συμβολισμός μπορεί να μην είναι φανερός, όμως η τέχνη της διακόσμησης των οροφογραφιών και τοιχογραφιών εκπέμπει σταθερές αξίες και λεπτό γούστο.
Διακόσμηση και εξωτερική αρχιτεκτονική
Νεοκλασικό κτίριο εμπόρου Βάττη
Εικ. 1 Εικ. 2
Εικ. 3 Εικ. 4
Εικ. 5 Εικ. 6
Εικ. 7 Εικ. 8
Εικ.1 έως εικ.6 Διακόσμηση και εξωτερική αρχιτεκτονική κτιρίου Βάττη
Εικ. 7 Κύρια είσοδος της Εθνικής Τραπέζης στο κτίριο Βάττη
Εικ. 8 Παράθυρο της Εθνικής Τραπέζης στο κτίριο Βάττη
Διακόσμηση και εσωτερική αρχιτεκτονική
Εικ. 9 Εικ. 10
Εικ.11 Εικ 12
Εικ. 13 Εικ. 14
Εικ.9 Διακόσμηση οροφής στην νεοκλασική οικία Πατσιάδου
Εικ. 10 Διακόσμηση οροφής στην οικία Στρίγγου. Το παιχνίδισμα των χρωμάτων προσδίδει περισσή χάρη στον εσωτερικό χώρο και των δύο κτιρίων.
Εικ. 11 Στην οροφή της νεοκλασικής οικίας Πατσιάδου κυριαρχεί το μπλε και το κεραμιδί χρώμα. Σαν κύρια χρώματα χρησιμοποιούσαν το υπόλευκο, το κίτρινο, το μπλε, το κεραμιδί και το κόκκινο, αναμεμειγμένα μεταξύ τους με μαύρο ή λευκό.
Εικ. 12 Διακοσμητική λεπτομέρεια στο εσωτερικό της οικίας Πατσιάδου, στην Καστέλα
Εικ. 13 Θαυμάσια απεικόνιση της Τύχης μαζί με τον κερδώο Ερμή, προστάτη του εμπορίου, σε οροφή νεοκλασικού κτιρίου, που παλαιότερα στέγαζε Ινστιτούτο της γερμανικής γλώσσας. Συχνή είναι η σύνδεση τόσο του Ερμή (με αυτήν την ιδιότητα), όσο και της Τύχης, με τους εμπόρους και τις επιδιώξεις τους...
Εικ.14 Οροφογραφία σε νεοκλασικό κτίριο του Πειραιά
Διακόσμηση και εξωτερική αρχιτεκτονική
Νεοκλασικό κτίριο Ά. Μεταξά
Εικ. 15 Εικ. 16
Εικ. 15, Εικ.16 Η είσοδος του νεοκλασικού κτιρίου του Α. Μεταξά, εμπόρου ποτοποιίας και νυν είσοδος αλυσίδας καταστημάτων Glou. (Σημειωτέον ότι ιδιοκτήτης του κτιρίου ήταν ο Σπυρίδων Μεταξάς, αλλά εκείνος ο οποίος αναπτύχθηκε οικονομικά ήταν ο γιος του, Άγγελος Μεταξάς.)
Εικ. 17 Εικ. 18
Εικ. 17 Ο αρχιτέκτων του κτιρίου χρησιμοποιεί σαν κίονες πήλινα αγάλματα, που σαν τις Καρυάτιδες του Ερεχθείου στηρίζουν εδώ το βάρος του εξώστη δίνοντας έτσι μια χάρη και μια ποιότητα καλλιτεχνική. Αλλά και μια ευαισθησία στη χρησιμοποίηση αυτών των μακρινών μορφών, που γίνονται και πάλι οικείες με τον νεοκλασικισμό και φιλιώνονται με την πόλη του Πειραιά.
Εικ. 18 Τα εκφραστικά μέσα που επικρατούν στη νεοκλασική αρχιτεκτονική επιτρέπουν την αντικατάσταση των κιονοκράνων με τον γλυπτικό διάκοσμο γυναικείων μορφών, οι οποίες φαίνεται, πως ατενίζουν περήφανες το περιβάλλον του Πειραιά παραπέμποντας τη μνήμη στις αξίες της κλασικής Ελλάδος.
Εικ.19
Εικ. 19 Ο αρχιτέκτων στην εξωτερική όψη του νεοκλασικού αυτού κτιρίου χρησιμοποίησε σαν κίονες μυθολογικές θεότητες, για να στηρίξει το άνωθεν βάρος δίνοντας μας έτσι την εντύπωση μιας αρχιτεκτονικής ενότητας, με την οποίαν συνδέει την εποχή του μύθου (μυθολογικές θεότητες) και την εποχή του λόγου (με τον νεοκλασικισμό).
Είσοδος παλαιού ταχυδρομείου μετά την αναστήλωσή του
Εικ. 20 Εικ. 21
Εικ. 20 Η είσοδος του Τηλεφωνείου ή Τηλεγραφείου ή Παλιού Ταχυδρομείου (Νυν είσοδος Δημοτικής Πινακοθήκης).Το Παλιό Ταχυδρομείο αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα της μνημειακής νεοκλασικής αρχιτεκτονικής . Περίφημoι είναι οι κίονες, τα φουρούσια, ο εξώστης... , όλα φτιαγμένα από μάρμαρο.
Εικ. 21 Το παλαιό ταχυδρομείο μετά την αναστήλωσή του
Πρόσοψη του "Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη"
Εικ 22 Εικ.23
Εικ. 24 Εικ.25
Εικ. 22 Νεοκλασικό κτίριο επί της οδού Μπουμπουλίνας και Πραξιτέλους, το οποίο λειτουργεί ως «Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη». Μας εντυπωσιάζουν τα κιγκλιδώματα, δουλεμένα με ιδιαίτερη χάρη και όλα τα στοιχεία που συνθέτουν τον γλυπτικό διάκοσμο και δημιουργούν την αίσθηση της αρμονίας.
Εικ. 23 Διακοσμητικές λεπτομέρειες σε φουρούσια
Εικ. 24 Γλυπτικός διάκοσμος στο κτίριο του «Ιδρύματος Καίτης Λασκαρίδη» μετά την αναστήλωσή του.
Εικ. 25 Διακοσμητικές και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες στη στέψη του υπό ανακαίνιση κτιρίου του "Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη", επί της οδού Μεραρχίας (πρώην οικία Στρίγγου).
Κτίριο επί της οδού Σμολένσκι, Νέο Φάληρο
Εικ 26 Εικ. 27
Εικ. 26 Τμήμα κτιρίου, επί της Σμολένσκι, στο Νέο Φάληρο
Εικ. 27 Περίτεχνος ζωγραφικός πίνακας στην οροφή εξώστη της ίδιας νεοκλασικής οικίας, η οποία έχει αποδοθεί με καλλιτεχνικό τρόπο, σαν να ήταν ζωγραφικός πίνακας
Παράθυρα κτιρίων
Εικ. 28 Εικ. 29
Εικ. 28 Αρχιτεκτονικά στοιχεία σε παράθυρο του Παλαιού Ταχυδρομείου, το οποίον μετά την αναστήλωσή του φιλοξενεί τη Δημοτική Πινακοθήκη.
Εικ. 29 Σαφής τονισμός του παραθύρου με έμφαση στον αρχιτεκτονικό διάκοσμο. Το κτίριο βρίσκεται επί των οδών Σωτήρος και Πραξιτέλους.
Εξωτερική διακόσμηση οικίας
Εικ.30 Εικ. 31
Εικ.30, Εικ. 31 Διακοσμητικές λεπτομέρειες στην ίδια νεοκλασική οικία (επί των οδών Σκουζέ και Κουντουριώτου)
Εξωτερική διακόσμηση σε κιγκλίδωμα μπαλκονιού
Νεοκλασικό κτίριο που πρόσφατα αναπαλαιώθηκε (Απρίλιος 2016)
Εικ. 32 Εικ. 33
Εικ. 32, Εικ. 33, Κιγκλίδωμα μπαλκονιού με διακοσμητικές λεπτομέρειες, που δείχνουν λεπτό γούστο
Διακόσμηση και εσωτερική αρχιτεκτονική
Δημοτικό Θέατρο Πειραιά
Εικ.34
Εικ. 34 Η αναστήλωση του Δημοτικού Θεάτρου μέσα από τις οροφογραφίες ανέδειξε το πηγαίο καλλιτεχνικό αίσθημα του αρχιτέκτονα Ιωάννη Λαζαρίμου
Εικ. 35 Εικ. 36
Εικ. 35 Έργο τέχνης σε θεωρείο του Δημοτικού θεάτρου Πειραιά, σημείο αναφοράς της πολιτιστικής ζωής της πόλης
Εικ.36, Περίτεχνη διακοσμητική λεπτομέρεια του θεωρείου
Εικ. 37 Εικ 38
Εικ. 37 Οροφογραφίες στο εσωτερικό του Δημοτικού θεάτρου, τις οποίες ανέδειξε η αναστήλωση του (2008 - 2013)
Εικ. 38 Άλλη μια εικόνα θεωρείου με ανάγλυφο περίτεχνο διάκοσμο
Εικ. 39 Εικ.40
Εικ. 39, Περίτεχνη οροφογραφία σε αίθουσα του Δημοτικού θεάτρου
Εικ. 40, Το Δημοτικό θέατρο, κόσμημα και καύχημα του Πειραιά, σε διαλεκτική σχέση με τον πολιτισμό
Εικ. 41 Εικ. 42
Εικ. 41, Εικ.42, Θεωρεία του Δημοτικού θεάτρου που μας παραπέμπουν τη σκέψη στην τέχνη.
Διακόσμηση και εξωτερική αρχιτεκτονική
Εικ. 43 Εικ. 44
Εικ. 43, Κυρίαρχο στοιχείο της σύνθεσης του Δημοτικοό θεάτρου είναι το ναόσχημο κεντρικό πρόπυλο
Εικ. 44 Περίτεχνες διακοσμητικές και αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά
Εσωτερική διακόσμηση νεοκλασικής οικίας
Εικ. 45 Εικ.46
Εικ. 45 Διακόσμηση στο εσωτερικό νεοκλασικού κτιρίου
Εικ.46 Διακοσμητική λεπτομέρεια στο εσωτερικό νεοκλασικού κτιρίου, το οποίο κτίσθηκε το 1912 σαν καλοκαιρινή κατοικία επί της Ακτής Π. Κουντουριώτη. Σήμερα το κτίριο στεγάζει τα γραφεία εφοπλιστή.
Εξωτερική διακόσμηση νεοκλασικής οικίας
Εικ.47 Εικ.48
Εικ. 47, Πήλινο άγαλμα γυναίκας με λύρα στην πρόσοψη νεοκλασικού κτιρίου στο Νέο Φάληρο. H αναβίωση του κλασικισμού προβάλλει και τις αξίες της μουσικής, ως μόνης πνευματικής πραγματικότητας. Η λύρα, (φόρμιγξ) ήταν στους κλασικούς χρόνους όργανο της ήρεμης θεώρησης του κόσμου και η εφεύρεση της κλείνει μέσα της την ανακάλυψη του κόσμου ως ήχου!
Εικ.48 Τοιχογραφία στην πρόσοψη νεοκλασικού κτιρίου, το οποίο στεγάζει Παιδικό Σταθμό, στο Νέο Φάληρο
Εικ. 49 Εικ. 50
Εικ.49, Το ίδιο διακοσμητικό μοτίβο υπάρχει κυρίως στην πρόσοψη αρκετών νεοκλασικών κτιρίων του Πειραιά
Εικ. 50, Διακοσμητική λεπτομέρεια στην πρόσοψη του κτιρίου, το οποίο στέγαζε το Παρθεναγωγείο των Αδελφών Μπάρδη, στον Πειραιά. Στο σχολείο αυτό είχε φοιτήσει ο Νίκος Καββαδίας, συμμαθητής με τον Γιάννη Τσαρούχη. Τις διακοσμητικές λεπτομέρειες του κτιρίου τις φωτογράφισα με αφορμή τη μελέτη του Καββαδία.
Έργο του αρχιτέκτονα Τσίλλερ: στον Πειραιά, το Μέγαρο του Ά. Μεταξά, ο εικαστικός διάκοσμος του οποίου ήταν έργο Ιταλού ζωγράφου
Εικ. 1, Εικ.2, Τζάκι, στο κτίριο του Ά. Μεταξά, έργο του αρχιτέκτονα Ε.Τσίλλερ, επί των οδών Γεωργίου και Λαμπράκη, στον Πειραιά.
Μέγαρο "Ιλίου Μέλαθρον", οικία Σλήμαν, Αθήνα (1878-1880), σήμερα Νομισματικό Μουσείο, έργο του αρχιτέκτονα Τσίλλερ: Οροφογραφίες, τοιχογραφίες και ζωγραφικοί πίνακες
Εικ. 1,Τμήμα οροφής στην τραπεζαρία με εδέσματα σε ακτινωτή διάταξη και σκεύη αρχαίας μαγειρικής . Στους τοίχους μορφές Μουσών. Εικ. 2, Στον προθάλαμο εισόδου του α' ορόφου αντίγραφο του πίνακα "Αυγή" του G.Renni. Εικ. 3 Τμήμα οροφής και τοίχου στον προθάλαμο της εισόδου στον α' όροφο. Εικ. 4, Εικ 5, Η τέχνη της διακόσμησης σε οροφή. Εικ.6 Διακοσμητική λεπτομέρεια με τα ευρήματα των ανασκαφών της Τροίας. Εικ.7, Διακοσμητική λεπτομέεια, Εικ. 8,9 Τμήμα οροφής του χώρου υποδοχής στη νότια πλευρά του α' ορόφου με ορθογώνια πλαίσια, Εικ.10, τοιχογραφία στο χώρο υποδοχής στη νοτιοανατολική πλευρά του α' ορόφου Εικ.11, οροφή μνημειακού πλατύσκαλου στον προθάλαμο εισόδου του α'΄ορόφου με αντίγραφο του πίνακα "Αυγή"του του Renni, Εικ. 12, Οροφογραφία και τοιχογραφία
Μέγαρο "Ιλίου Μέλαθρον": Εικ.1, Εικ. 2, άλλα έργα τέχνης, 
Μέγαρο "Ιλίου Μέλαθρον": Εικ.1, Εικ.2 : Τζάκι
