2017-01-01 20:38
Η πόλη του Πειραιά μας δίνει τη δυνατότητα να την αφουγκραζόμαστε μέσα από την ιστορία των νεοκλασικών κτιρίων της, η οποία παραμένει φορέας μνήμης όχι μόνον της εποχής ανέγερσης των κτιρίων, αλλά και της σύγχρονης εποχής.
Εικ. 1
Εικ. 2
Εικ. 3
Εικ. 1, Εικ. 2, Εικ. 3, Το "Ρολόι" από το ωρολόγιον πόλεως , που είχε τοποθετηθεί στον πύργο του κτιρίου συνδέθηκε άμεσα με την νεότερη Ιστορία του Πειραιά.
Το κτίριο του Χρηματιστηρίου και αργότερα του Δημαρχείου, το γνωστό ως "Ρολόι", άρχισε να κτίζεται το 1869 σε σχέδιο του μηχανικού Γ. Μεταξά και αποπερατώθηκε το 1873.
Στον άνω όροφο του κτιρίου το "Ρολόι" λειτούργησε (1875 --1885) ως "Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων" στην αίθουσα της Λέσχης, στην οποία είχε νοικιασθεί ο όροφος αυτός από το 1874. Στα 1885 ο δήμαρχος Αριστείδης Σκυλίτσης εγκατέστησε στο "Ρολόι" το Δημαρχείο, το οποίο παρέμεινε ως τις αρχές της δημαρχιακής περιόδου του Παύλου Ντεντιδάκη (1959-- 1964). Εξαιρείται μόνο η περίοδος από την Κατοχή μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950, κατά την οποίαν το "Ρολόι" είχε επιταχθεί, για να στεγάσει στρατιωτικές κυρίως υπηρεσίες.
Στο ισόγειο δε του κτιρίου εγκαταστάθηκε το Ταχυδρομείο. Το ιστορικό "Ρολόι" κατεδαφίσθηκε στη διάρκεια της Επταετίας από τον τότε δήμαρχο Αριστείδη Σκυλίτση, εγγονό! του Αριστείδη Σκυλίτση, ο οποίος είχε εγκαταστήσει σε αυτό τη Δημαρχία.
Εικ.4 Εικ.5
Εικ.4, Η οικία Στρίγκου στον Πειραιά, ένα πραγματικό στολίδι, υπήρξε ένα από τα ωραιότερα ελληνικά σπίτια και είχε δεχθεί επισκέψεις των πλέον διακεκριμένων προσωπικοτήτων. Διέθετε δε μια σπουδαία συλλογή έργων τέχνης, η οποία εθεωρείτο από τις σημαντικότερες συλλογές εκείνης της εποχής.
Εικ5, Η οικία Στρίγκου επί των οδών 2ας Μεραρχίας και Ακτής Μουτσοπούλου, στο Πασαλιμάνι, ξαναβρίσκει τη χαρά και τη γοητεία του παλιού καιρού χάρη σε μια παλιά ακουαρέλα του Γιάννη Τσαρούχη. Η εικόνα ενός εύθυμου και δροσερού μακρινού κόσμου, που ανάσαινε το γλυκό, θαλάσσιο αέρα της Αττικής, ξαναγεννιέται και πλουτίζει με τη δημιουργία ενός καλλιτέχνη. Η αγάπη του Γ. Στρίγκου για την τέχνη τον οδήγησε στο να δημιουργήσει μια εξαιρετική συλλογή έργων τέχνης, η οποία αναδεικνυόταν με τον καλύτερο τρόπο σ'εκείνο το κτίριο που διασώζεται ως τις μέρες μας (2014).
Εικ. 6 Εικ. 7
Εικ.6, Εικ.7, Κειμήλια της οικίας του Γ.Στρίγκου ( Πηγή των ανωτέρω δύο φωτογραφιών: "Ινστιτούτο Μελέτης της Τοπικής Ιστορίας..." ( Ι.Μ.Τ.Ι.).
Εικ.8 Εικ. 9
Εικ.8 Εικ.9, Πλούσια συλλογή έργων τέχνης στην οικία του Γ. Στρίγκου (Πηγή των ανωτέρω δύο φωτογραφιών : "Ινστιτούτο Μελέτης της Τοπικής Ιστορίας..."(Ι.Μ.Τ.Ι.).
Από το 1958 η οικία Στρίγκου στέγασε το Γαλλικό Ινστιτούτο, ο Διευθυντής του οποίου Μισέλ Ντυράν σε μια συνάντηση με τον σκηνοθέτη Βασίλη Αναστασίου ανατρέχει στην ιστορία του « Ο Τσαρούχης ερχόταν συχνά εδώ... Κτίριο και ιστορία φτάνουν να σε κάνουν να αισθάνεσαι προνομιούχος...(Εφημερίδα «Πειραιάς») Από το 2000 και εξής αποτελεί ιδιοκτησία του ιδρύματος «Καίτης Λασκαρίδη». Σημειωτέον ότι, από το 1880 που κτίσθηκε μέχρι σήμερα, το νεοκλασικό αυτό κτίριο διατηρεί και την αρχική ονομασία του ως οικία Στρίγκου...
Εικ. 10, Οι Αποθήκες (δεξιά) επί των οδών Ευπλοίας και Αγίου Νικολάου σε ζωγραφική του Γ. Τσαρούχη
Η ζωή των Πειραιωτών ήταν συνδεδεμένη με αυτές τις προσόψεις των νεοκλασικών κτιρίων. Από τα ανοικτά παράθυρα τους έμπαινε το ασημένιο φως του Πειραιά. Πίσω από τους θριγκούς αυτών των κτιρίων έβλεπαν πολλές φορές το μυστήριο του ουρανού και τον ήλιο να δύει... Οι οικογένειες κάθονταν στα ψηλοτάβανα και δροσερά νεοκλασικά σπίτια τους. Ένας κόσμος που ανάσαινε τον θαλάσσιο αέρα, δίπλα στην αντανάκλαση των σπιτιών του μέσα στο νερό.Το να βγείς περίπατο εκείνη την εποχή, ήταν σαν να σεργιανίζεις σε μια γιγάντια σκηνογραφία με βράχια και σπίτια, με αγάλματα και αετώματα. Αλήθεια πόσο μακρινή είναι αυτή η εποχή από τη δική μας!
Εικ. 11
Εικ. 11, Η συνοικία Τσίλλερ, στους πρόποδες του λόφου της Καστελας, με τη ματιά του Γιάννη Τσαρούχη.
Στα 1875 ο Ερνέστο Τσίλλερ (1837-- 1923), που είχε εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα, αγόρασε μεγάλη έκταση στη σημερινή Πλατεία Αλεξάνδρας και έκτισε το σπίτι του πίσω ακριβώς από τον σημερινό ναό της Αγίας Αικατερίνης. Σε λίγο μια σειρά από εξοχικές κατοικίες, σε σχέδια του μεγάλου αρχιτέκτονα, έδωσαν ένα ιδιαίτερο "χρώμα" στην περιοχή, τη γνωστή ως "συνοικία Τσίλλερ", η οποία εξελίχθηκε κατά τη συγγραφέα Πηνελόπη Δέλτα σε περιζήτητο τόπο παραθερισμού των Αθηναίων. Από τις κατοικίες αυτές σώζεται μόνον η οικία του βιομήχανου Π. Πατσιάδη στη γωνία της πλατείας Αλεξάνδρας και της ακτής Π. Κουντουριώτου.
Η Πηνελόπη Δέλτα στον «Τρελαντώνη» (σελ.13-14) δίνει την εξής περιγραφή της συνοικίας «επτά ήταν τα σπίτια του Τσίλλερ, όλα στην αράδα και ενωμένα, το πρώτο το ακριανό, μεγάλο, με τρία πρόσωπα, τ' άλλα όλα όμοια, με μια βεραντούλα προς τη θάλασσα και μιαν αυλή στο πίσω μέρος, προς το λόφο (της Καστέλας). Στο πρώτο, το μεγάλο σπίτι, κάθονταν ο Βασιλέας. Στο δεύτερο μια Ρωσίδα, Κυρία της Τιμής της Βασίλισσας (της Βασίλισσας Όλγας, συζύγου του Γεωργίου Α'). Στο τρίτο ο Αντώνης με τ'αδέρφια του και το θείο του και τη θεία, και στ' άλλα παρακάτω διάφοροι άλλοι, που, σαν τον Βασιλέα είχαν κατέβει από τας Αθήνας να περάσουν τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού κοντά στην Πειραιώτικη θάλασσα».
Εικ. 12 Εικ. 13
Εικ. 12, Το ένα από τα δύο κτίρια της οικίας Πατσιάδου
Εικ. 13, Η οικία Πατσιάδου ( γνωστή ως «Ziller») ή το ένα τμήμα δίδυμων επαύλεων με τον μεταλλικό κώνο, όπως ήταν στη δεκαετία 1990, η οποία Φιλοξένησε κατά διαστήματα το εστιατόριο του Καραντάση, του Δεληγιάννη και του Σταυριανάκου.
Εικ. 14
Εικ. 14, Στον επάνω όροφο είχε στεγάσει το ιταλικό Προξενείο. Χάρη δε στον ζωγράφο και συντηρητή Τ. Παρλαβάντζα διατηρούσε για πολλά χρόνια το χρώμα και τη διακόσμηση. Είναι έργο του Ερνέστο Τσίλλερ και το χαρακτηρίζει ο μεταλλικός κώνος στη στέγη του.
Εικ. 15
Εικ.15, Η οικία Πατσιάδου, η γνωστή στον Πειραιά ως"Τσίλλερ", που λειτουργούσε ως εστιατόριο στη δεκαετία του ' 90.
