2023-05-29 20:31
<< Η Φλογέρα του Βασιλια>> επικολυρικό ή καθαρότερα επικός Ύμνος. Ο Ύμνος της Φλογέρας αγκαλιάζει πλατιά ολόκληρο τον κόσμο με τον ήρωά του μαζί : Ο Ε.Π. Παπανούτσος σε μια διεισδυτική μελέτη του για το ποίημα αυτό, επικολυρικό ή καθαρότερα επικό Ύμνο: χαρακτηρίζοντας τη << Φλογέρα του Βασιλιά >> ως << το κατ' εξοχήν έπος της Ελληνικής Διάρκειας>>, σημειώνει τα εξής: << η σύνθεση του ποιήματος είναι απλή. .ως προς.. την οικονομία του : ένα ταξίδι του Βουλγαροκτόνου στην Αθήνα..Σύμφωνα δε με μαρτυρία του βυζαντινού χρονογράφου Κεδρηνού ο Ύμνος της Φλογέραςαποτελεί τον καμβά του έπους, όπου ο ποιητής κεντάει με ιδιαίτερη επιμέλεια τα κύρια θέματά του. Ο Βασίλειος παίρνει τα φουσάτα και πηγαίνει στην Αθήνα, για να αναπέμψει τα ευχαριστήρια της νίκης στη Θεοτόκο, στην Αθηνιώτισσα Κυρά, όπου ο ναός της έχει κτισθεί μέσα στον Παρθενώνα. Θα ξεκινήσει από ψηλά, από το βυζαντινό βορρά, και θά 'ρθεί στον ελληνικό νότο, να διασχίσει δηλαδή Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία, Στερεά και να κατηφορήσει ως την καρδιά της Αττικής, για να αναπέμψει ακριβώς εδώ, επάνω στην Ακρόπολη, μέσα στο μεγάλο ναό της Παρθένας, ( της Αθηνάς Παρθένας στ' αρχαία χρόνια και τώρα τα ευχαριστήρια της νίκης της Παναγιάς Παρθένας) την ευχαριστήρια δέηση ο πολέμαρχος βασιλιάς --- τυχαίο δεν είναι, δεν θα μπορούσε να είναι τυχαίο για την οξυδερκή ματιά του ποιητή, που συγκινημένος βλέπει σ' αυτό το προσκύνημα την αδέλφοποίηση του χριστιανικού και του κλασσικού κόσμου μεσα στα ελληνικά πεπρωμένα. Κι έτσι το σύμβολο πλάθεται πολύπτυχο και βαθύ, για να χωρέσει άνετα όλες τις ποιητικές προθέσεις. (Μια κίνηση μέσα στον κύριο ελληνικό χώρο από τη Θράκη προς την Αττική, από τη μια πρωτεύουσα ως την άλλη, από τη μια εστία του Ελληνισμού ως την άλλη) και μαζί με αυτήν μια άλλη κίνηση μέσα στον ελληνικό χρόνο, μια αναδρομή σε πρόσφατα και σε πολύ παλιά γεγονότα. Και κατ' ανάγκη απ' αυτή την ανάπτυξη του, τη χωρική και τη χρονική παίρνει τη μορφή του Έπους. Ενός Έπους ιδιότυπου, απο τη στιγμή που η αφήγηση περιορίζεται, για να δώσει χρονικά περιθώρια στην περιγραφή και στο δραματικό ξετύλιγμα της δράσης.. Από την αρχή λοιπόν ως το τέλος του ποιήματος επικρατεί ένας τόνος, δοξαστικός, μεγαλόστομος, χρωματισμένος από τον λυρισμό. Έτσι λοιπόν τη << Φλογέρα του Βασιλιά >> πρέπει να τη θεωρούμε ως το έπος της Φυλής, το Νεοελληνικό εκείνο ποίημα, που τραγούδησε μελωδικότερα, μουσικότερα, πειστικότερα τη Φύση και την Ίστορία του Ελληνισμού..
Στη Φλογέρα του Βασιλιά, όπου παράλληλα προς την αφήγηση της πορείας του Βουλγαροκτόνου ζωντανεύει και όλη η ιστορία του Βυζαντίου, όπου ο ποιητής έχει τη ευκαιρία να αναφερθεί και στην Αρχαία Ελλάδα και στα μεγαλουργήματα του Αττικού πνεύματος, συνδέοντας έτσι την αρχαιότητα προς τη βυζαντινή εποχή, αλλά και προς την Νεοεληνική Παράδοση με έντονη όμως την επιθυμία να διατρανώσει την ενότητα του Ελληνισμού. Η Φλογέρα του βασιλιά επήγασε απ' τη επιθυμία του ποιητή να συνεγείρη τις ελληνικές συνειδήσεις προβάλλοντας μεγάλες μορφές του παρελθόντος και να ανορθώσει το ταπεινωμένο ελληνικό φρόνημα με την εξιστόρηση εθνικών γεγονότων θριάμβου και δόξας. Την πρόθεσή του αυτή ενίσχυσε η μελέτη τηs βυζαντινής ιστορίας. Στην όλη σύνθεση χωρισμένη σε 12 λόγους προτάσσονται : ο Πρόλογος, όπου διατυπώνεται η πίστη στη δύναμη του <<Τραγουδιού των ηρώων >> και το αυτοτελές ποίημα: ο Γιος της Χήρας, που αναφέρεται σε περιστατικό της νεανικής ηλικίας του Βασιλείου Α', ιδρυτή της δυναστείας των Μακεδόνων. Ο τίτλος και το κύριο θέμα του έργου βασίζονται σε περιστατικό που περιγράφει ο Βυζαντινός χρονογράφος Γ. Παχυμέρης, σύμφωνα με το οποίο αξιωματούχοι του Μιχαήλ Παλαιολόγου, που πολιορκούσε την φραγκοκρατούμενη Κωνσταντινούπολη (1261), βρίσκουν σ' ερειπωμένο μοναστήρι ανθρώπινο σκελετό με φλογέρα στο στόμα και δίπλα του τάφο τρανού Πορφυρογέννητου, που δεν είναι άλλος από τον Βασίλειο τον Βουλγαροκτόνο. Αυτή η φλογέρα που άρχισε να παίζει, όταν κάποιος επιχείρησε να την τραβήξει από το στόμα του σκελετού, γίνεται στη συνέχεια του έργου το όργανο του ποιητή και το τραγούδι της, επικό, λυρικό, προφητικό, σάλπιγγα του παρελθόντος και προμήνυμα των μελλοντικών καιρών, είναι η πνοή του ίδιου του Παλαμά, συνδεδεμένη με την ψυχή του νεκρού βασιλιά, του ενδοξότερου στρατηλάτη του Βυζαντίου. Αυτού του αυτοκράτορα τους νικηφόρους πολέμους εναντίον των Βουλγάρων και την πορεία του διά μέσου της Θεσσαλίας και των άλλων ελληνικών περιοχών ως την Αθήνα εξιστορεί ο ποιητής με κατάληξη τον Παρθενώνα --- μεταμορφωμένο πια σε χριστιανική εκκλησία.
Εντυπωσιακός είναι και ο γλωσσικός πλούτος του έργου, με τον οποιον ο ποιητής ανέδειξε τις ικανότητές του στη χρήση των κατάλληλων εκφραστικών μέσων. << Η φλογέρα του Βασιλιά >> έχει πολλές αρετές: σοφή οικονομία στη σύνθεση, λιτή γραμμή στη δομή της, θαυμαστά ποιητικά ευρήματα και δύναμη στην έκφραση καθόλου συνηθισμένη. Ο Παλαμάς υπήρξε χείμαρρος ποιητικός με μεγάλη κοίτη. Αφού λοιπόν ο ποιητής θέλησε να αναστήσει ποιητικά το χώρο και το χρόνο του Ελληνισμού, την ελληνική φύση και την Ελληνική Ιστορία, έπρεπε κατ' ανάγκη να δώσει πλάτος μεγάλο στο λόγο του.. Το κλίμα της << Φλογέρας του Βασιλιά >> γράφτηκε σε άλλη εποχή. Όμως μένει και θα μείνει μέσα στην Ελληνική Ποιητική Δημιουργία: έργο κορυφαίο, ρωμαλέας πνοής και λαμπρού ποιητικού λόγου. Είναι έπος Ελληνικής Διάρκειας, που πάντα θα δίνει στην ψυχή του λαού αισιοδοξία, βεβαιότητα, αυτοπεποίθηση και πίστη . .
ετικέτες :
Θαυμαστά ποιητικά ευρήματα το τραγούδι της Φλογέρας του Βασιλιά, επικό, λυρικό, προφητικό, σάλπιγγα του παρελθόντος και προμήνυμα του μέλλοντος..Η φλογέρα που αρχισε να παίζει, όταν κάποιος αποφάσισε να την τραβήξει από το στόμα του σκελετού, γίνεται το τραγούδι της.
