2023-04-03 00:00
Βιογραφία: Ο Νίκος Γκάτσος, ποιητής και μεταφραστής, γεννήθηκε στην Ασέα Αρκαδίας, (1911-- Αθήνα 1992) όπου και τελείωσε το Δημοτικό σχολείο. Για το Γυμνάσιο μετέβη στην Τρίπολη, όπου γνώρισε τα λογοτεχνικά βιβλία και τις μεθόδους αυτοδιδασκαλίας ξένων γλωσσών. Έτσι όταν ήρθε στην Αθήνα, για να εγγραφεί στη Φιλοσοφική Σχολή, γνώριζε αρκετά καλά αγγλικά και γαλλικά. Γνώριζε επίσης καλά τον Παλαμά, τον Σολωμό, το Δημοτικό Τραγούδι, αλλά και τις νεωτεριστικές τάσεις που επικρατούσαν στην ποίηση της Ευρώπης. Στην Αθήνα άρχισε να μπαίνει στους λογοτεχνικούς κύκλους της εποχής και να δημιουργεί το δικό του στέκι.. Τα πρώτα του ποιήματα τα δημοσίευσε στη << Νέα Εστία >> το 1931 και στο << Ρυθμό του Πειραιά >> το 1933 .
Στη συνέχεια, συνεργάσθηκε κυρίως με τα << Νέα Γράμματα>>, τα << Καλλιτεχνικά Νέα >> και τα<< Φιλολογικά Χρονικά >>, δημοσιεύοντας κριτικά άρθρα και σημειώματα. Τελειώνοντας δε ο πόλεμος συνεργάσθηκε με την << Αγγλοελληνική Επιθεώρηση>> ως μεταφραστής και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας ως ραδιοσκηνοθέτης για λόγους καθαρά βιοποριστικούς. Ενώ παράλληλα για τους ίδιους λόγους ξεκίνησε να γράφει στίχους για τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκη κι αργότερα για τη μουσική άλλων αξιόλογων συνθετών, καθορίζοντας το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι. Η ικανότητά του να χειρίζεται το λόγο με ακρίβεια έκαμε το Θέατρο Τέχνης, το Εθνικό Θέατρο και το Λαϊκό Θέατρο να του εμπιστευθούν μεταφράσεις πολλών θεατρικών έργων, που παραμένουν << κλασικές >>. Το 1987 τιμήθηκε με το βραβείο του Δήμου Αθηναίων για το σύνολο του έργου του και το 1991 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Αντεπιστέλλοντος μέλους της Βασιλικής Ακαδημίας Kαλών Γραμμάτων της Βαρκελώνης για τη συμβολή του στη διάδοση της ισπανικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα. Από τα περίχωρα ήδη της Τρίπολης ο ποιητής είχε ξεκινήσει τα μαθητικά, τα εφηβικά, τα πανεπιστημιακά του χρόνια με την ελληνική ποίηση, με το Δημοτικό Τραγούδι, με τον Σολωμό,τον Παλαμά, τον Σικελιανό.. Αυτό που λεμε << αίσθημα της γλώσσας >> εννοώντας τη δική μας γλώσσα -- είναι αναπόσπαστο από το αίσθημα της ποίησης. Έρχονται στιγμές, που έχει κανείς ανάγκη από γλωσσική δροσιά, από εκείνο το χνούδι των λέξεων που τρέχουν μέσα μας σαν σταλαγματιές νερού. Αυτή τη συνήθεια την πήραμε από το Δημοτικό στίχο, απ' τον Κορνάρο, απ΄τον Σολωμό, απ' τον Παλαμά, απ' τον Σικελιανό... Μας την ξανάδωσε καθάρια ο Γκάτσος, τύπος ενδοστρεφής και σιωπηλός. Στη σκηνική πράξη έχει δοκιμασθεί με επιτυχία το σύνολο των μεταφράσεων του. Το 1948 μεταφράζει το έργο του Λόρκα "Ματωμένος Γάμος", που ανεβάσθηκε από τον Κάρολο Κουν στο ''Θέατρο Τέχνης". Η αναμφισβήτητη συγγένεια ποιητικού κλίματος, που τον συνδέει με τον Λόρκα και η οποία δηλώνει μια << ομοειδή λυρική συμπεριφορά >>. απέφερε και άλλες αξιόλογες μεταφράσεις έργων του Ισπανού ποιητή (όπως: Έρως του Δον Περλιμπλίν με τη Μπελίσα στον κήπο του). Εκτός από τον Λόρκα, ο Νίκος Γκάτσος έχει αποδώσει στη γλώσσα μας έργα του Λόπε ντε Βέγκα, του Αυγούστου Στρίντμπεργκ, του Ζαν Ζενέ (υψηλή εποπτεία), του Τένεση Ουίλιαμς ( Λεωφορείο ο πόθος ), του Ευγένιου Ο' Νήλ (Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύκτα) κ.α. Εντυπωσιακοί σε ποιότητα και σε ποσότητα είναι και οι στίχοι που έχει γράψει. Μελοποιημένοι δε από τους γνωστότερους Έλληνες συνθέτες ελαφράς και λαϊκής μουσικής τραγουδήθηκαν από δημοφιλείς τραγουδιστές και έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Σχόλια για τα τραγούδια αυτά καθώς και σύντομη ανθολογία τους έχει συμπεριλάβει ο Τάσος Λιγνάδης στο βιβλίο του: << Διπλή Επίσκεψη >> σε μια ηλικία και σ' έναν ποιητή. Ένα βιβλίο για τον Νίκο Γκάτσο (1983).Η << Αμοργός>> είναι μια υποδειγματική ποιητική του σύνθεση, την οποία εξέδωσε το 1943 και η οποία προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον και χάρισε στον δημιουργό του μια αδιαφιλονίκητη θέση στον χώρο της σύγχρονης ελληνικής ποίησης.
